Enerji Kimlik Belgesinde Referans Bina

Avrupa Birliği yasalarına uyum sürecinde, binaların enerji performansı direktifi kapsamında, 2008 yılında ülkemizde ‘Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ yayınlanmıştır. Bu yönetmelik kapsamında, yeni (1 Ocak 2011 tarihinden sonra yapılan binalar) ve 1000 m2'den büyük mevcut binalara enerji kimlik belgesi alınması zorunlu tutulmuştur.

Yönetmeliğe göre, enerji kimlik belgelerinin alınabilmesi için enerji performanslarının belirlenmesi ve buna göre hesaplanması gerekmektedir.

Bir binanın enerji performansı, birincil enerji olarak tanımlanan petrol, doğal gaz, kömür, odun gibi doğrudan tüketilebilen enerji kaynakları cinsinden belirlenir. Bina enerji performansı, asıl binanın yıllık metrekare başına düşen enerji tüketim miktarlarının ve karbondioksit salım miktarlarının, referans binanın yıllık metrekare başına düşen enerji tüketim miktarı ve karbondioksit salım miktarının kıyaslanması ile enerji tüketimi ve karbondioksit salınımı için ayrı ayrı hesaplanır.

Aynı hesaplama yöntemi, her iki bina için de çalışarak hem asıl bina hem de referans bina için tüketim ve salım değerlerini hesaplar. Hesaplama, iki bina için iki kez çalışır fakat kullanıcı yazılıma sadece asıl binayı tanımlar.

Referans binanın birincil enerji talebi daha sonra tasarlanan binanın enerji performansını belirler. Hesaplama sonucunda elde edilen değerler, yeni yapılacak binanın enerji tüketimini karşılaştırmada kullanılan standart değerlerdir. Bulunan bu değerlerle karşılaştırılma yapılması sonucunda, asıl binanın enerji tüketim sınıfını belirlenir.

Referans bina, Bina Enerji Performansı Yazılımı (BEPTR) programına tanımlanan asıl binanın bilgilerini kullanarak sistem tarafından otomatik olarak yaratılır. Referans bina, Enerji Kimlik Belgesi hazırlanacak olan asıl bina ile aynı iklim bölgesine, aynı fiziksel özelliklere, aynı aydınlatma sistemine, aynı sıcak su sitemine ve aynı yenilenebilir enerji ve kojenerasyon sistemine sahip, fakat mekanik sistemler ve bina kabuğunun termofiziksel özellikleri açısından yönetmeliklerdeki minimum uygunluk değerlerini taşıyan gerçek olmayan (sanal) binadır ve referans değerler kullanılarak hesaplanır.

Bütün ülkeler referans bina gereksinimlerini iklim bölgelerine, binaların sınıflandırılmasına ve ülke standartlarına uygun olarak oluşturmaktadır. Bu yönetmelikte, varsayılan referans binanın belirlenmesinde bina boyutu, bina yaşı, maliyet yapısı, yapım malzemeleri ve iklim bölgeleri gibi alt kategoriler için bina stoğunun ayırıcı nitelikteki özellikleri temel alınabilir.

BEP-TR’de referans bina mekanik sistemleri konut ve konut dışı binalar için ayrı değerlendirilmiştir. Ayrıca kullanıma bağlı sınır değerleri, rezidans, eğitim, hastane, otel ve alışveriş ve ticaret binaları için kullanım saatleri, Isıtma- Soğutma ve Havalandırma sistemi işletim saatleri, ısıtma ve soğutma için iç ayar sıcaklıkları bina tipine göre belirlenmiş farklı kullanımdaki mekanlara göre tanımlanmıştır.

Referans Bina belirlenirken,

• Asıl binanın geometrisi ile aynı olarak varsayılır. Plan, kesit ve çatı tipleri ile boyu ve toplam alanları asıl bina için seçilen ve girilen bilgilerle aynı kabul edilir.
• Asıl bina ile aynı sayıda kat ve tamamen aynı iklimlendirilmiş kat alanı ile modellenir.
• Bina bileşenlerinin ısı geçişi ve ısı depolama özellikleri açısından asıl bina ile aynı olmalıdır
• Asıl bina ile aynı yerde konumlanmış olduğu ve aynı iklim verilerine sahip olduğu varsayılmalıdır.
• Opak (döşeme, duvar, çatı malzemeleri) ve saydam (pencereler) bileşenleri TS825 standardına uygun olmalıdır.
• Aydınlatma için yönetmelikte tanımlanan en düşük parametrelere sahip olmalıdır.
• Yönetmeliklerin ve mevzuatların izin verdiği en düşük verim değerlerine ve tanımlanan sistem özelliklerine sahip olmalıdır.
• Yenilenebilir ve enerji ve kojenarasyon sisteminin bulunmadığı kabul edilerek belirlenir.
• Asıl bina iç mekan aydınlatması kurulu gücü, ısıtma- soğutma ve Havalandırma sistem tipleri, boyutları ve sıcak su sistemi dahil bütün tasarım dokümanları ile tutarlı olmalıdır.