Karbon Saydamlık Projesi (CDP) Nedir

Karbon Saydamlık Projesi (CDP), şirketlerin ve şehirlerin çevresel etkilerini ölçmesini, yönetmesini ve şeffaf biçimde raporlamasını sağlayan dünyadaki en kapsamlı çevresel raporlama platformudur. CDP; iklim değişikliği, su güvenliği ve ormansızlaşma gibi küresel risklerin kurumsal düzeyde ele alınmasını zorunlu kılarak hem yatırımcıların hem de karar vericilerin sürdürülebilirlik performansını değerlendirmesini kolaylaştırır. Bu nedenle CDP, modern iş dünyasında çevresel sorumluluk, kurumsal şeffaflık ve rekabet avantajı yaratmanın kritik bir aracı hâline gelmiştir.

Karbon Saydamlık Projesi (Carbon Disclosure Project) Nedir?

2000 yılında İngiltere merkezli olarak kurulan CDP, kâr amacı gütmeyen ve küresel ölçekte faaliyet gösteren bir çevre raporlama kuruluşudur. CDP’nin temel misyonu:

• Şirketlerin, şehirlerin ve kamu kurumlarının çevresel etkilerini ölçmesini,
• Risk ve fırsat analizlerini bilimsel temelde değerlendirmesini,
• Verileri gönüllü olarak kamuoyuna açıklamasını,
• Yatırımcıların güvenilir çevresel veriyle karar almasını

sağlamaktır.

CDP; iklim değişikliği, su yönetimi ve ormansızlaşma gibi kritik alanlarda kapsamlı soru setleri ve raporlama standartları oluşturur. Şirketler bu standartlara göre:

• Karbon emisyonlarını,
• Enerji tüketimlerini ve verimlilik adımlarını,
• Tedarik zinciri risklerini,
• İklim stratejilerini ve hedeflerini
  yıllık olarak açıklar.

Bu şeffaf yapı sayesinde CDP, küresel sürdürülebilirlik ekosisteminin ortak dili hâline gelmiştir.

CDP’nin Kurumsal Dünyadaki Önemi

CDP, yalnızca bir raporlama sistemi değil; sürdürülebilirlik yönetimi için stratejik bir araçtır. Şirketlerin CDP’ye katılarak elde ettiği başlıca avantajlar şunlardır:

1. Şeffaflık ve Güven İnşası

Çevresel verileri düzenli olarak raporlayan işletmeler:

• Yatırımcı güvenini artırır,
• Kurumsal itibarı güçlendirir,
• Uluslararası sürdürülebilirlik standartlarına uyum sağladığını kanıtlar.

Şeffaf raporlama, küresel pazarlarda tercih edilirlik için artık temel bir gerekliliktir.

2. Risk Yönetimi ve İş Sürekliliği

CDP raporlaması, şirketlerin iklim risklerini sistematik biçimde ele almasını sağlar:

• Fiziksel riskler (sel, kuraklık, fırtına)
• Geçiş riskleri (karbon vergisi, regülasyonlar, piyasa değişimleri)
• Reputasyon riskleri

Bu risklerin etkin yönetimi, şirketlerin uzun vadeli dayanıklılığını artırır.

3. Yatırımcıların Beklediği Standartlara Uyum

Dünya genelinde 680’ü aşkın küresel yatırımcı, portföy seçimlerinde CDP verilerini doğrudan kullanmaktadır.
CDP puanları, yatırımcı açısından şu göstergeleri taşır:

• Karbon yönetimi başarısı
• Su kaynakları yönetimi
• Ormansızlaşma riskine duyarlılık
• Yönetim kalitesi ve politika uygulanabilirliği

Çevresel skoru yüksek olan şirketler, sürdürülebilir yatırımlar için öncelikli hâle gelir.

4. Rekabet Avantajı ve Yeşil Ekonomiye Uyum

CDP verilerini şeffaf şekilde paylaşan firmalar:

• Yeşil tedarik zincirlerine daha kolay entegre olur,
• Kurumsal müşteriler tarafından tercih edilir,
• İhracatta yeni çevre regülasyonlarına karşı avantaj elde eder.

Bu nedenle CDP, yalnızca bir raporlama aracı değil; rekabet gücü yaratan bir dönüşüm mekanizmasıdır.

5. Yasal Uyum ve Geleceğe Hazırlık

Karbon vergileri, sınırda karbon düzenlemeleri (CBAM) ve sürdürülebilirlik raporlama zorunluluklarının artması, kurumsal çevre verilerini kritik hâle getirmiştir.

CDP:

• Gelecek regülasyonlara uyum sağlar,
• Şirketlere teknik hazırlık avantajı sunar,
• Karbon yönetim stratejileri için bilimsel altyapı oluşturur.

Bu yönüyle CDP, işletmelerin iklim değişikliği karşısında proaktif stratejiler geliştirmesine yardımcı olur.

Türkiye’nin Karbon Saydamlık Projesindeki Yeri

Türkiye’de CDP’ye katılım son yıllarda artış göstermiştir. Özellikle:

• Halka açık şirketler,
• Enerji ve sanayi sektörleri,
• İhracat odaklı firmalar

CDP raporlaması yaparak uluslararası yatırımcıların radarına girer.

Türkiye’de CDP operasyonları, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından yürütülmekte ve şirketlere rehberlik sağlanmaktadır.

Türkiye Açısından CDP’nin Stratejik Önemi

1️⃣ Avrupa Yeşil Mutabakatı’na Uyum

AB pazarına ihracat yapan Türk firmaları için CDP uyumu artık zorunluluk düzeyinde bir rekabet şartıdır.

2️⃣ CBAM ve Karbon Vergileri

Çimento, demir-çelik, alüminyum gibi sektörler doğrudan etkileneceğinden, CDP verileri bu sektörler için hayati önem taşır.

3️⃣ Kurumsal Sürdürülebilirlik Kültürünün Gelişimi

Türkiye’de KOBİ’ler için henüz yolun başında olunmasına rağmen, büyük şirketlerin CDP skorlarında yükseliş görülmektedir.

4️⃣ Uluslararası Yatırımcıya Erişim

CDP raporlama yapan Türk şirketleri, sürdürülebilir finansman kaynaklarına daha kolay ulaşmaktadır.

Türkiye’de CDP İlerleme Durumu (2023–2025)

• CDP’ye yanıt veren şirket sayısı istikrarlı şekilde artmaktadır.
• Büyük ölçekli holdingler ve enerji şirketleri güçlü performans göstermektedir.
• KOBİ’lerin katılımı sınırlı olsa da artış eğilimi devam etmektedir.
• Yeşil dönüşüm kapsamında CDP, firmalar için kritik bir rekabet aracına dönüşmüştür.

Bu süreçte Aydem Enerji gibi sürdürülebilirlik stratejisini uzun vadeli hedeflere oturtan şirketler sektöre örnek olmaktadır.

CDP Neden Geleceğin Zorunlu Kurumsal Standardı Olacak?

• Küresel tedarik zincirlerinin tamamı karbon şeffaflığına yöneliyor.
• Uluslararası finans kuruluşları çevresel veri talep ediyor.
• Avrupa Yeşil Mutabakatı ve küresel karbon düzenlemeleri hızla yayılıyor.
• Şirketlerin sürdürülebilirlik stratejileri yatırım kararlarının merkezine yerleşiyor.

CDP, tüm bu dönüşümlerin ortak paydasıdır.